Bijnaam
Het is en blijft een bijzonder fenomeen: bijnamen. Eigenlijk heb ik het idee dat men vroeger sneller genegen was om iemand er één te geven. Vooral in vissersdorpen als Volendam en Spakenburg leek het wel of iedereen een bijnaam had. Arie de Dobbert, De Ribbenkraker, Izegrim, Jan Tok, Koos Knoest….hoe gekker, hoe leuker. Hier in Nijkerk liepen er ook een paar met een illustere titel hoor. De Blauwe Emmer, Atjefoep, Gekke Oas en Eusie waren destijds onder hun tweede naam beter bekend als onder hun familienaam. Alhoewel ze lang niet altijd flatteus klonken waren bijnamen vaak ook wel enigszins geuzennamen.
Voor zover ik weet werd mijn familie niet direct met een bijnaam aangeduid maar persoonlijk kreeg ik er ooit wel één aangemeten. Begin jaren negentig arriveerde ik op mijn vakantieadres op het Griekse eiland Kos. Een verblijf wat al na een paar uur op een mislukking leek uit te draaien toen duidelijk werd dat in hetzelfde appartementencomplex een deel van de harde kern van Feyenoord was ondergebracht. U kent mijn voorkeur als het gaat om een club uit onze eredivisie maar juist op het moment dat ik actie wilde ondernemen om mijn vakantie ter plekke om te boeken raakte ik aan de praat met een aantal van die heren. Al snel werd duidelijk dat het nog niet zulke beroerde lui waren. Ze waren relaxed, hadden even geen zin in supportersgeweld maar hadden wel direct een kleine tip voor mij in petto. Als ik niet direct mijn Ajax- polootje uit zou trekken dan konden zij me niet garanderen dan hun leider Brian het persoonlijk van mijn lijf zou trekken. Nu was ik inmiddels 5 bier verder en dan kom ik vaak in een stemming dat die Brian de boom in kon. Laat maar komen, die kakkerlak. Net toen men mij vertelde dat Brian bovenarmen had als een ROBO- tank en al eens, verdacht van een dubbele moord, vast had gezeten stond ‘ie ineens voor m’n neus: “Luister Cohen, ik geef je 5 seconden, dan is die dweil van je flikker….”. Nu was ik dat shirtje toch al zat dus na precies 3 ½ seconde lag ‘ie al in de kliko. Een polootje armer en een bijnaam rijker. Stadsnotabelen als Hans Nieboer en Barry van de Kleut kan ik niet tegenkomen of ze noemen me steevast zo en volgens mij weten zij inmiddels niet beter dan dat ik ook Cohen héét en gezien mijn clubvoorkeur ben ik er eigenlijk nog trots op ook.
In het nationale en internationale voetbal werd aan stervoetballers ook vaak een bijnaam gehangen. Wat te denken van De Spin (keeper Cudicini van AC Milan), Der Bomber (Gerd Müller), De Kromme en El Salvador (die laatste 2 behoeven geen nadere uitleg). Volgens mij ook allemaal namen waar de eigenaar trost op was toch? Eén van de mooiste vond ik toch wel De Giraffe. Die behoorde toe aan Jack Charlton, voetballer van Leeds United en op latere leeftijd succesvol trainer van het Ierse elftal. Maar omdat ‘ie wist dat hij er ook daadwerkelijk uitzag alsof ‘ie vroeg uit een emmer had gevreten zal hij wat minder trots op zijn aanduiding geweest zijn. Persoonlijk vind ik dat een bijnaam kort en krachtig moet zijn. Ik vind De Parel van Mozambique (Eusebio) of De Vijfde Beatle (George Best) koninklijk klinken dus zo’n naam is eigenlijk meer een titel en geen bijnaam.
Toen ik er eens diep over nadacht is onze club niet eens zo rijkelijk bedeeld met bijnamen. Of ze zijn ook te lang. Waarom De Busregelaar en niet gewoon Kees ‘Bus’ (of Kees ‘Snooze’, maar da’s alleen voor intmi)? Waarom De Pompbediende en niet gewoon Klaas ‘Peut’? Lampje kan dan weer wél (overigens zou ik ook nog wel eens na willen denken over een bijnaam voor het laatstgenoemde trio), Mosje en Nak kon ook, Balletje is ook leuk, net als Spilla, Kalf zeker en de onlangs overleden Jan van Drie mocht ook trots zijn op zijn bijnaam ‘Blues’.
Maar waarom zijn wij zo laks geweest met het toekennen van bijnamen? Er had toch al lang sprake moeten zijn van Aart ‘Kalk’, David ‘Brexit’, Dirko ‘De Zaag’? Of hadden we gewoon pech want ja, wij konden Junior Albertus moeilijk ‘De Vlo’ noemen. Of Janic Makizodila ‘De Blonde Pijl’. Sven ‘Tranquilo’ Onland, dat kon ook onmogelijk.
Maar met een beetje meer fantasie was De Ebbenhorst wél een theater van bijnamen geweest. Wat te denken van Evert ‘Skinny’, Ted ‘Pruuk’, Erik ‘Euro’. En ‘Kleine Veder’ is wellicht wat lang maar het klinkt toch veel beter dan Rijk Veer? Gerard ‘Tweety’, Teun ‘Vlag’ (of ‘Lach’….), Henk ‘Tinder’, Gert ‘Engel’ (vraag ‘m maar eens naar de viruswaarheid…), Jur ‘Kwast’, Jas ‘Spuit’. Moet ik nog verder gaan? Lars ‘Dwars-Door-Midden-wijk, Johnny “Annaboli’, Fred ‘Gestapo’, Dave ‘Dom’ (om misverstanden te voorkomen: dat alleen om zijn voorkeur voor die toren maar tegelijkertijd natuurlijk ook een beetje omdat hij de verkeerde club aanhangt)
Ook een mooie: “Heen-En-Weer”? Maar ja, aan wie geef je die? Fabian Bouwman? Eddy Wassink? Of toch aan Rik Doppenberg?
Zou het een idee zijn om er eens een heuse wedstrijd aan te koppelen: Welke Spartaan verdient de meest ludieke bijnaam en…hoe luidt die naam? Ik ben voor! Laat je fantasie de vrije loop en neem voor één keer de vrijheid om iemand via een mooie naam het predicaat op te plakken wat hij of zij verdient. Neem van mij aan dat ik zelf al een paar mensen gespaard heb, probeer dus vooral niet kleinerend of beledigend te zijn. Inzendingen: nico@fiegen.nl
Wat de prijs is? Eeuwige roem! En als je dat te weinig vindt dan moet je het me maar niet kwalijk nemen maar dan heb je zo een bijnaam aan je kont hangen. En of ik je dan nog spaar…..
Succes!
Nico(hen) Fiegen
Nachtegaalsteeg 1
3862 WJ Nijkerk